corso estivo latino prime unit 3-4

annuncio pubblicitario
CLASSI PRIME - UNITA’ 3
 Argomenti:
coniugazione verbi (tempi dell’ infectum passivi)
apposizione e complementi predicativi
complemento d’agente e di causa efficiente, di tempo, di materia
tecnica della traduzione
1. Riprendi la tabella dei tempi dell’ infectum (indicativo) attivi delle 4 coniug. e di SUM della UNITÀ 1 e
completa la corrispondente tabella dei tempi dell’ infectum (indicativo) passivi delle 4 coniug. :
PRESENTE
Prima coniug.
Seconda coniug.
Terza coniug.
Quarta coniug.
LAUD- O -R
MON-E-O-R
LEG-O-R
AUD-I-O-R
LAUD- A -RIS
MON-Ē-
LEG-Ĕ-
AUD-Ī-
LAUD- A-TUR
MON- Ē-
LEG-Ĭ-
AUD- Ī-
LAUD-A-MUR
MON- Ē-
LEG- Ĭ-
AUD- Ī-
LAUD-A-MINI
MON- Ē-
LEG- Ĭ-
AUD- Ī-
LAUD-A-NTUR
MON- Ē-
LEG-U-
AUD- Ī-U
ego
Tu
Is, eă, id
Nos
Vos
Ii, eae, eă
IMPERFETTO
ego
Prima coniug.
LAUD- A-BA-R
Seconda coniug.
MON- E-BA R
Terza coniug.
LEG-E-BA-R
Quarta coniug.
AUD-IE-BA-R
Tu
LAUD- A-BA-RIS
MON-
LEG-
AUD-
Is, eă, id
LAUD- A-BA-TUR
MON-
LEG-
AUD-
Nos
LAUD- A-BA-MUR
MON-
LEG-
AUD-
Vos
LAUD- A-BA-MINI
MON-
LEG-
AUD-
MON-
LEG-
AUD-
Ii, eae, eă LAUD- A-BA-NTUR
FUTURO SEMPLICE
ego
Prima coniug.
LAUD- A-BO-R
Seconda coniug.
MON- Ē-BO-R
Terza coniug.
LEG-A-R
Quarta coniug.
AUD-IA-R
Tu
LAUD- A-BE-RIS **
MON- Ē-BE-RIS **
LEG- Ē-RIS
AUD-IE-RIS
Is, eă, id
LAUD- A-BI-TUR
MON- Ē-BI-TUR
LEG-
AUD-
Nos
LAUD- A-BĬMUR
MON- Ē-BĬMUR
LEG-
AUD-
Vos
LAUD- A-BĬ-MINI
MON- Ē-BĬ-MINI
LEG-
AUD-
MON- Ē-BU-NTUR
LEG-
AUD-
Ii, eae, eă LAUD- A-BU-NTUR
Copyright@2015LiceoStataleFarnesina
1
2. Rifletti e rispondi con l’aiuto del compagno di banco:
1. Quali sono le desinenze personali della forma passiva?
...................................................................................................................................
1.
Nel PRESENTE PASSIVO cambiano le vocali tematiche rispetto al PRESENTE ATTIVO? ..........................................
2.
Nell’IMPERFETTO PASSIVO cambia il suffisso rispetto all’IMPERFETTO ATTIVO? .................................................
3.
Nel FUTURO PASSIVO cambia il suffisso rispetto al FUTURO ATTIVO? ...................................................................
3. Traduci le seguenti forme verbali dal latino:
PARADIGMI:
NARRO, AS, ĀRE (1a)
DICO, IS, ĔRE (3a) = dire
TIMEO, ES, ĒRE (2a) = temere
PUNIO, IS, ĪRE (4 a) = punire
PUNIUNT
PUNIUNTUR
DICĔRIS
DICENT
DICENTUR
NARRARIS
NARRABĔRIS
TIMEBATUR
TIMEBANT
PUNIAR
PUNIOR
PUNIENT
NARRABO
NARRABOR
Copyright@2015LiceoStataleFarnesina
2
4. Traduci le seguenti frasi, dopo aver fatto l’ANALISI LOGICA, e indica se il complemento evidenziato è un
predicativo del soggetto o dell’oggetto:
a.
Flaviam Liviamque amicas putabam.
.........................................................................................................................
b. Lentus incertusque vir ebrius (= ubriaco) procedebat. .........................................................................................................
c. Vir suae fortunae faber (= l’artefice) apparet. ..................................................................................................... ................
d. Tiberius in Galliam legatus veniet. .......................................................................................................................................
e. Romanus populus iniustum et superbum Tarquinium existimabat. ......................................................................................
f. Legati in patriam laeti veniunt. .................................................................................................................... ............................
g. Comitia Tiberium tribunum elegunt. ......................................................................................................................................
h. Livius peritus nauta existimatur. ...........................................................................................................................................
i. Livium peritum nautam existimamus. ................................................................................................................ ....................
l. Pyrrhus Tarentinorum socius pugnabat. ........................................................................................................................ ............
N.B.: I complementi predicativo del soggetto e dell’oggetto sono, quindi, AGGETTIVI o
SOSTANTIVI uniti rispettivanente al soggetto o al compl. oggetto da VERBI, dei quali
completano il significato.
-
Il compl. predicativo del soggetto si rende in latino in NOMINATIVO: se è un sostantivo
concorda con il soggetto solo nel caso
-
Il compl. predicativo dell’ oggetto si rende in latino in ACCUSATIVO: se è un sostantivo
concorda con il compl. oggetto solo nel caso.
5.
Nelle frasi seguenti distingui gli aggettivi che hanno funzione di attributo da quelli che hanno funzione di
complementi predicativi del soggetto o dell’oggetto. Quindi traduci:
a. Cornelia, pretiosa consilia ancillis dat. .........................................................................................................................
b. Ancillae matronae consilia pretiosa existimant. .....................................................................................................................
c. Albae columbae in silvam territae (= spaventate) fugiunt. ....................................................................................................
d. Corneliam fidelem puto. ..................................................................................................... .................................................
e. Pulchram Corneliam fidelem puto. .....................................................................................................................................
f. Aquilae in caelo superbae volant. ........................................................................................................ ..................................
g. Probus agricola in modesta casa laetus vivet. ...................................................................................................................
Copyright@2015LiceoStataleFarnesina
3
N.B.: L’APPOSIZIONE è un sostantivo che specifica po chiarisce un altro sostantivo. Concorda
con il sotantivo cui si riferisce solo nel caso, possedendo – in quanto sostantivo – un proprio genere
e un proprio numero.
Ricorda che l’apposizione può essere accompagnata da uno o più attributi e complementi indiretti.
6. Completa le frasi seguenti inserendo le apposizioni opportunamente concordate. Qindi traduci:
a. Baccho, vini ............................... (deus, i), agricolae agnos immolabant. .........................................................................
b. Gaii tribuni, ..................................(vir,i) nobilis et iusti, filios cognoscimus. .......................................................................
c. Sicilia et Sardinia, Italiae magnae ......................................... (insula, ae), multa antiqua vestigia servant. ........................
....................................................................................................................................................................................................
d. Dionysius, Syracusarum malus ..................................... (tyrannus, i), incolarum animos terrebat. .....................................
....................................................................................................................................................................................................
N.B.: Il compl. d’agente si esprime in latino con a/ab + l’ablativo
Il compl. di causa efficiente si esprime in latino con l’ablativo semplice.
11. Volgi al passivo le seguenti frasi, traducendole:
a. Invidia semper discordias paras. .....................................................................................................
b. Magistri malos discipulos vituperant, bonos laudant. .......................................................................
c. Sacerdotes in tabellis oraculi responsa scribent. .....................................................................................
d. Incolae moenibus oppida muniebant. .....................................................................................................
e. Agricola fluminis aqua humum irrigabat. .............................................................................. ..............
f. Semper cum gaudio duces copiis victoriam renuntiabunt. ....................................................................
COMPITI PER CASA
1. Ti vengono forniti i paradigmi di 4 verbi, appartenenti ciascuno ad una delle 4 coniugazioni. Dopo aver
osservato attentamente le desinenze personali, l’eventuale suffisso temporale e la vocale tematica, analizza
le seguenti forme verbali, tutte relative ai tempi dell’infectum del modo indicativo (diatesi attiva e passiva):
NARRO, AS, ĀRE: RACCONTARE
MOVEO, ES, ĒRE: MUOVERE
GERO, IS, ĔRE: PORTARE
PUNIO, IS, ĪRE: PUNIRE
Copyright@2015LiceoStataleFarnesina
4
FORMA VERBALE
PUNIRIS
DIATESI
MODO
TEMPO
TRADUZIONE
MOVEBAM
PUNIUNT
GEREBANT
MOVENTUR
GERENT
PUNIES
NARRATUR
NARRABUNT
NARRABARIS
MOVEBITUR
NARRABĔRIS
MOVEBO
MOVENTUR
GERUNTUR
2. Traduci le seguenti versioni dopo aver compiuto le consuete operazione dell’analisi:
-
sottolinea tutti i verbi
individua il soggetto di ciascuna proposizione
collega con un archetto i vari complementi indiretti (preposizione + sostantivo)
suddividi tra loro le proposizioni con una sbarra (1 verbo = 1 proposizione)
se compaiono apposizioni mettile tra parentesi tonde individuando il termine a cui si riferiscono
Ingenuità punita
Ut (= Come) Phaedri fabella docet, qui (= chi) tutelae hominis imprŏbi se (= si) committit, exitium invĕnit dum
(= mentre) auxilium requĪirit. Accipiter columbis, inermibus avibus, insidias frequentes parabat, sed columbae
pennarum celeritate necem vitabant. Tum callidus milvus consilium suum ad fallaciam vertit et subdolam
orationem habet1: «Miserae columbae, propter accipitrum timorem sollicitam vitam ducĭtis. Create me (= me)
regem vestrum et periculis insidiisque tutae eritis». Columbae credulae fraude rapacis avis decipiuntur et in
milvi dicionem sua sponte2 veniunt. Milvus columbarum regnum occupat et imperium saeva crudelitate exercet:
brevi tempore omnes columbas rostris unguibusque laniat. Una ex iis (= una di esse), dum (= mentre) animam
effundit, sic exclamat: «Stultitia nostra merito (= è un avverbio) plectimur!»
1
2
Orationem habere: tenere un discorso, fare un discorso
Sua sponte: spontaneamente, di loro spontanea volontà
Copyright@2015LiceoStataleFarnesina
5
Annibale supera le Alpi e scende in Italia
Hannibăl, Carthaginiensium imperator, post longum et arduum iter ab Hispania per Galliam, ad Alpium
cacumen cum militibus suis pervēnit. Magna nivis copia in montibus erat et milites, iam onerosis laboribus
fessi, iter pergĕre recusabant et domum1 revertĕre optabant. Tum Hannibăl ab Alpium cacumine fecundos
Italiae campos atque pulchras urbes suis militibus ostendit eorumque animos fessos recreavit. Postridie
profectionis signum dedit et ducis imperio milites obtemperaverunt. Sed locorum asperitate et frigore multi
in itinere mortem invenerunt: homines enim et elephantes cum sarcinis in voragines praecipitabant. Iam
milites de salute desperabant2 sed Hannibalis animum nec preces nec lacrimae moverunt. Tum iter a nive
purgaverunt et milites superstites2 denĭque in Italiam descenderunt.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Esegui per ogni frase, autonomamente, gli stessi ragionamenti dell’esercizio 3., ricordando queste poche regole
generali sull’uso del dizionario:
a.
Leggi sempre prima la versione da tradurre tante volte quante ti sono necessarie per capire, anche
solo in minima parte, il filo del discorso, a partire dal titolo, dai significati dei verbi e dei soggetti
che conosci o che puoi intuire.
b.
Non aprire il dizionario mai prima di aver svolto il lavoro al punto a. Puoi usarlo SOLO per cercare
il significato di un verbo o di un soggetto di cui non comprendi il significato, ma SEMPRE cercando
già prima di formulare delle ipotesi sul significato, in base al senso del contesto.
c.
Non cercare MAI un termine sul dizionario senza aver prima cercato di intuire dal contesto quale
può essere il suo significato: sei tu che devi scegliere, nel dizionario, il significato più adatto al
contesto.
d.
Non cercare MAI un termine sul dizionario senza aver prima capito se si tratta di un nome, di un
verbo o di un aggettivo e senza aver prima già fatto delle ipotesi plausibili e valide sulla
declinazione del nome, sulla classe dell’aggettivo o sulla coniugazione possibile del verbo.
domum qui è compl. di moto a luogo che si forma con l’accusativo semplice
desperare si costruisce con de + ablativo = disperare di
3
superstites è riferito a milites (nom. masch. plur.) = superstiti
1
2
Copyright@2015LiceoStataleFarnesina
6
e.
Se devi cercare un nome della terza declinazione, ricorda di risalire sempre prima al GENITIVO
SINGOLARE, per poi ricavare il nominativo.
f.
Se incontri un verbo composto da un verbo di base preceduto da un prefisso, che di solito
corrisponde ad una preposizione, (comparo: cum + paro; pervenio: per + venio ecc.), ipotizza subito
di attribuire al verbo stesso il significato del verbo di base , in modo da comprendere in abbozzo il
significato della frase. In seguito cercherai meglio sul dizion.
N.B. Naturalmente sarà fondamentale che tu abbia dimestichezza con l’alfabeto (esercitati a riordinare in ordine
alfabetico una ventina di parole scritte su altrettanti foglietti); che tu chiarisca in classe, con il tuo insegnante, le varie
abbreviazioni utilizzate convenzionalmente dai dizionari e, infine, che tu impari a memoria il significato del maggior
numero possibile di sostantivi, paradigmi verbali, aggettivi, preposizioni, congiunzioni e avverbi.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Copyright@2015LiceoStataleFarnesina
7
UNITA’ 4

Argomenti:
declinazione dei nomi (IVa e Va)
declinazione dei pronomi personali
coniugazione dei verbi (tempi del perfectum) attivi
1. Correggi con l'insegnante la versione svolta a casa: “Ingenuità punita” (confronta la tua analisi
con la seguente):
Ingenuità punita
Ut (= Come) Phaedri fabella docet, // qui (= chi) tutelae hominis imprŏbi se (= si) committit, // exitium invĕnit // dum
(= mentre) auxilium requĪirit. // Accipiter columbis, inermibus avibus, insidias frequentes parabat, // sed columbae
pennarum celeritate necem vitabant. // Tum callidus milvus consilium suum ad fallaciam vertit // et subdolam
orationem habet3: //«Miserae columbae, propter accipitrum timorem sollicitam vitam ducĭtis. // Create me (= me)
regem vestrum // et periculis insidiisque tutae eritis». // Columbae credulae fraude rapacis avis decipiuntur //et in
milvi dicionem sua sponte4 veniunt. // Milvus columbarum regnum occupat //et imperium saeva crudelitate exercet: //
brevi tempore omnes columbas rostris unguibusque laniat. // Una ex iis (= una di esse), // dum (= mentre) animam
effundit, //sic exclamat: // «Stultitia nostra merito (= è un avverbio) plectimur!»
2. Prima di ripassare la IVa e la Va decl., rivediamo con un unico colpo d’occhio le prime tre decl.:
Ia declinazione
PUELL – Ă
PUELL - AE
PUELL – AE
PUELL – ARUM
PUELL – AE
PUELL – IS
PUELL – AM
PUELL – AS
PUELL – Ă
PUELL - AE
PUELL – Ā
PUELL – IS
IIa declinazione
GALL - US
GALL – I
MAGISTER
MAGISTR – I
GALL – I
GALL – ORUM
MAGISTR – I
MAGISTR – ORUM BELL – I
BELL – ORUM
GALL – O
GALL – IS
MAGISTR – O
MAGISTR – IS
BELL – O
BELL – IS
GALL – UM
GALL – OS
MAGISTR – UM
MAGISTR – OS
BELL – UM
BELL – A
GALL – E
GALL – I
MAGISTER
MAGISTR – I
BELL – UM
BELL - A
GALL - O
GALL - IS
MAGISTR - O
MAGISTR - IS
BELL - O
BELL - IS
3
4
BELL - UM
BELL – A
Orationem habere: tenere un discorso, fare un discorso
Sua sponte: spontaneamente, di loro spontanea volontà
Copyright@2015LiceoStataleFarnesina
8
IIIa declinazione
CONSUL
CONSUL – ES
URBS
URB – ES
MAR - E
MAR – IA
CONSUL – IS
CONSUL – UM
URB – IS
URB – IUM
MAR – IS
MAR – IUM
CONSUL – I
CONSUL – IBUS URB – I
URB – IBUS
MAR – I
MAR – IBUS
CONSUL – EM
CONSUL – ES
URB – EM
URB – ES
MAR – E
MAR – IA
CONSUL
CONSUL – ES
URBS
URB – ES
MAR – E
MAR – IA
CONSUL - E
CONSUL - IBUS
URB - E
URB - IBUS
MAR - I
MAR - IBUS
IVa declinazione
3. Completa la tabella declinando CANTUS, US (m.) = IL CANTO, ma la decl. è la stessa per i nomi masch. e
femm.:
N.
CASI
MASCH. E FEMM. SING.
CANT – US
MASCH. E FEMM. PLUR.
CANT - US
G.
CANT – US
CANT -
D.
CANT – UI
CANT -
ACC.
CANT –
CANT -
V.
CANT –
CANT -
ABL.
CANT –
CANT -
4. Completa la tabella declinando GENU, US (n.) = IL GINOCCHIO:
N.
CASI
NEUTRO SING.
GEN – U
NEUTRO PLUR.
GEN – UA
G.
GEN – US
GEN –
D.
GEN – U
GEN –
ACC.
GEN –
GEN –
V.
GEN –
GEN –
ABL.
GEN –
GEN –
Copyright@2015LiceoStataleFarnesina
9
Va declinazione
1. Completa la tabella declinando RES, RĒI (f.)5 = LA COSA (l’avvenimento, la situazione, l’affare,
l’effetto, la vicenda, il risultato):
CASI
SING.
PLUR.
N.
R - ES
R - ES
G.
R - ĔI6
R - ERUM
D.
R - ĔI
R - EBUS
ACC.
R-
R-
V.
R-
R-
ABL.
R-
R-
N.B.: SIGNIFICATI SPECIFICI DI ESPRESSIONI COMPOSTE DA RES + AGGETTIVO:
RES PUBLICA
LO STATO
RES FAMILIARIS
IL PATRIMONIO
RES RUSTICA
L’AGRICOLLTURA
RES MILITARIS
LA TECNICA DELLA GUERRA
RES NAUTICA
LA TECNICA NAUTICA
RES GESTAE
LE GESTA, LE IMPRESE
RES ADVERSAE
LE AVVERSITA’
RES SECUNDAE
I MOMENTI FAVOREVOLI
RES NOVAE
LA NOVITA’, LA RIVOLUZIONE
RES FRUMENTARIA
I VIVERI
RES HUMANE
GLI EVENTI UMANI
RES UXORIA
IL MATRIMONIO
RERUM SCRIPTOR
LO STORICO
RERUM NATURA
LA NATURA
6. Prima di tradurre le frase seguenti, ripassa i complementi:
Alla Va decl. appartengono solo nomi femminili, tranne DIES, DIĒI = il giorno, che può essere masch. o femm.
Il gen. sing. della Va decl. è – ĔI quando il tema termina in CONSONANTE, come nel caso di RES, R- ĔI oppure
FID – ES, FID - ĔI; invece è in – ĒI quando il tema termina in VOCALE: ad es. DIE- ĒI = il giorno
5
6
Copyright@2015LiceoStataleFarnesina
10
TABELLA ESSENZIALE DEI COMPLEMENTI
COMPLEMENTO
PREPOSIZIONE + CASO
Complemento di causa
Ablativo semplice
Complemento di mezzo
Ablativo semplice
Complemento di compagnia
CUM + ablativo
Complemento di modo
CUM + ablativo
1. In + abl.
2. Caso locativo (con nomi di città o piccola isola
della prima o seconda decl. sing.): ad es. Romae = a
Roma; Mediolani = a Milano; Rhodi = a Rodi7
3. Abl. semplice (con nomi di città o piccola isola
della prima o seconda decl. plurali o della terza
decl): ad es. Athenis = ad Atene: Delphis = a Delfi;
Carthagine = a Cartagine
Complemento di stato in luogo
Complemento di moto a luogo
Complemento di tempo determinato
AD + accusativo
IN + accusativo
A/AB + ablativo
E/EX + ablativo
Ablativo semplice
Complemento di tempo continuato
Accusativo semplice
Complemento di argomento
DE + ablativo
Complemento di materia
EX + ablativo
Complemento d’ agente
A/AB + ablativo
Complemento di causa efficiente
Ablativo semplice
Complemento predicativo del soggetto
Nominativo
Complemento predicativo dell’oggetto
Accusativo
Complemento di moto da luogo
a. Vergilius multos et mirabiles versus Romae gloriae dicabat.
................................................................................................
b. Dulcis est nautis posto longam navigationem portum capĕre.
..............................................................................................
c. Magno impetu prima luce Caesaris equitatus Gallorum exercitum ingentem fudit.
..............................................................................................................................................................................
d. Cursus honorum apud Romanos e questura, aedilitate, praetura et consulatu constabat.
.............................................................................................................................................................................................
7
Rientrano nel caso locativo (un antico caso poi assorbito dall’ablativo) anche le espressioni domi = a casa e ruri = in campagna.
Copyright@2015LiceoStataleFarnesina
11
f. Acre gelu arborum gemmas delet.
......................................................................................................................................
g. Genua et pedes corporis humani partes sunt.
....................................................................................................................
h.
Homines in rebus secundis multos amicos habent, paucos in rebus adversis.
.................................................................
i. Imperatorum Tomanorum res gestas atque exterarum gentium Cornelius Nepos celebrabat.
..............................................................................................................................................................................................
l. Hostes sine fide tempus atque occasionem fraudis ac doli quaerunt.
.................................................................................
m. Die constituta Helvetii ad ripam Rhodani conveniunt.
.....................................................................................................
n. Stat res publica integra donec cives fortes et ad omnia paratos pro salute patriae se praestant.
..............................................................................................................................................................................................
o. Agitabatur Catilinae animus ferox inopia res familiaris et conscientia scelerum.
..............................................................................................................................................................................................
p. Themistocles, quod (= dato che) et liberius (=senza freni) vivebat et rem familiarem neglegebat, a patre
exherredatur.
..............................................................................................................................................................................................
q. Adversarum impetus rerum viri fortis non vertit animum
...............................................................................................
7. Completa ora la tabella dei tempi del perfectum (indicativo) attivi delle 4 coniug. e di SUM. (Fai attenzione
alla quantità delle sillabe):
PARADIGMI:
LAUD – O, AS, ĀVI, ATUM, ĀRE
MONE – O, ES, ŬI, ĬTUM, ĒRE
LĔGO, IS, LĒGI, LECTUM ĔRE
AUD – I – O, IS, ĪVI, ĪTUM, ĪRE
SUM, ES, FUI, ESSE
Copyright@2015LiceoStataleFarnesina
12
PERFETTO
ego
Prima coniug.
LAUD - AV - I
Seconda coniug.
MON- UI - I
Terza coniug.
LĒG - I
Quarta coniug.
AUD – IV-
Tu
LAUD - AV - ISTI
MON- UI - ISTI
LĒG -
AUD – IV-
Is, eă, id
LAUD - AV -
MON- UI -
LĒG - IT
AUD – IV-
Nos
LAUD - AV - ĬMUS
MON- UI - ĬMUS
LĒG - ĬMUS
AUD – IV- ĬMUS
Vos
LAUD - AV -
MON- UI -
LĒG - ISTIS
AUD – IV-
Ii, eae, eă
LAUD - AV - ĒRUNT
MON- U -
LĒG -
AUD – IV-
ego
FU – I
Tu
FU – ISTI
Is, eă, id
FU –
Nos
FU –
Vos
FU –
Ii, eae, eă FU – ĒRUNT
PIUCCHEPERFETTO
Prima coniug.
ego
Seconda coniug.
MON- UI -
Terza coniug.
LĒG -
Quarta coniug.
AUD – IV-
Tu
LAUD - AV - ĔRAM8
LAUD - AV -
MON- UI -
LĒG -
AUD – IV-
Is, eă, id
LAUD - AV -
MON- UI -
LĒG -
AUD – IV-
Nos
LAUD - AV -
MON- UI -
LĒG -
AUD – IV-
Vos
LAUD - AV -
MON- UI -
LĒG -
AUD – IV-
Ii, eae, eă
LAUD - AV - ĔRANT
MON- U -
LĒG -
AUD – IV-
ego
FU – ĔRAM
Tu
FU –
Is, eă, id
FU –
Nos
FU –
Vos
FU –
Ii, eae, eă
FU – ĔRANT
8
Attento alla quantità breve della E: non pronunciare LAUD - AV – ĒRAM!!
Copyright@2015LiceoStataleFarnesina
13
FUTURO ANTERIORE (o FUTURO PERFETTO)
Prima coniug.
ego
Seconda coniug.
MON- UI -
Terza coniug.
LĒG -
Quarta coniug.
AUD – IV-
MON- UI -
LĒG -
AUD – IV-
MON- UI -
LĒG -
AUD – IV-
MON- UI -
LĒG -
AUD – IV-
MON- UI -
LĒG -
AUD – IV-
MON- U -
LĒG -
AUD – IV-
LAUD - AV - ĔRO9
Tu
LAUD - AV Is, eă, id
LAUD - AV Nos
LAUD - AV Vos
LAUD - AV Ii, eae, eă
LAUD - AV - ĔRINT
ego
FU – ĔRO
Tu
FU –
Is, eă, id
FU –
Nos
FU –
Vos
FU –
Ii, eae, eă
FU – ĔRINT
8. Vai a confrontare i 4 paradigmi dei verbi di base: hai notato che hanno temi del perfetto diversi, tranne
AMA - VI e AUDI - VI?
In realtà esistono in latino 7 tipi di tema del perfetto:
1.
2.
3.
1.
PERF. IN - VI (come AMO e molti altri verbi della prima coniugazione e AUDIO)
PERF. IN - UI ( come MONEO e molti altri verbi della seconda coniugazione)
PERF. SIGMATICO ( = con la S): ad es. DICO, IS, DIXI, DICTUM, ĔRE; DUCO; SCRIBO ecc.
PERFETTO CON RADDOPPIAMENTO (che nei verbi composti scompare): CURRO, IS. CUCURRI,
CURSUM,
ĔRE ma INCURRO, IS, INCURRI, INCURSUM, ĔRE
5. PERF. IN - I senza caratteristiche particolari (ad es. DEFENDO, IS, DEFENDI, DEFENSUM, ĔRE:
come vedi tema del presente e tema del pereftto sono uguali. )
6. PERF. IN - I
CON ALLUNGAMENTO DELLA VOCALE TEMATICA (ad es. LĔGO, IS, LĒGI,
LECTUM, ĒRE); VĔNIO, IS, VĒNI, VENTUM, ĪRE
7. PERF. IN - I CON ALLUNGAMENTO DELLA VOCALE TEMATICA + APOFONIA DELLA
VOCALE TEMATICA (ad es. ĂGO, IS, ĒGI, ACTUM, ĔRE)
9
Attento alla quantità breve della E: non pronunciare LAUD - AV – ĒRO!
Copyright@2015LiceoStataleFarnesina
14
COMPITI PER CASA
1.
Trasforma le seguenti voci verbali dal pres., impf, fut. semplice rispettivamente nel pf., ppf. e futuro perfetto; poi
traducile (Sono stati usati verbi di cui conosci già il paradigma):
VOCE VERBALE AL TEMPO
DELL’infectum
DEFENDUNT
CORRISPONDENTE TEMPO
DEL perfectum
TRADUZIONE DEL TEMPO DEL
perfectum
LAUDABO
AUDIUNT
LEGEBATIS
LEGENT
AMABAT
AUDIES
LEGĬTIS
2. Traduci la versione seguente, dopo aver compiuto le consuete operazioni dell’analisi:
La gamba era di legno!
Mercator in remotas regiones migravĕrat et ibi mercaturas suas faciebat. Post aliquot menses amico suo sic scripsit:
«Navigatio mea secunda fuit; nautae meo tamen, malum accĭdit. Nam in navis sentinam cecĭdit et crus suum fregit.
Attămen parvo bacŭlo et lino et pice tibiam restituimus et post unam horam consueto gradu incedebat». Valde amicus
obstipuit; ad medicum vēnit et mercatoris scriptum ostendit, sed medicus tam miri remedii causam non invēnit.
Tandem sic adfirmavit: «Certe in lino et pice occulta vis crurum carnem reficere potest ( = può). Nam aliam causam
tam repentinae valetudinis non invenio». Sed subito tabellarius altĕram mercatoris epistulam portavit cum his (=
queste) verbis: «In mea epistula de nautae crure parvam rem omisi: crus ligneum erat!»
Copyright@2015LiceoStataleFarnesina
15
Scarica
Study collections