“Il lessico, la grammatica e lo stile” … + i paradigmi dei verbi

annuncio pubblicitario
“Il lessico, la grammatica e lo stile” … + i paradigmi dei verbi!
Rubrica a cura della docente Maria Rita Carpenito per la classe V ginnasio sezione D anno scolastico 2012-2013
L’opera
Nel De bello civili, Cesare narra, in 3 libri, la lotta da lui sostenuta contro Pompeo, dal 49 a. C. fino al 48
a. C., iniziata con il passaggio del Rubicone, piccolo fiume che, a quei tempi, segnava il confine tra la
Gallia cisalpina e l’Italia propriamente detta e che, secondo l’ultimatum del Senato, non poteva essere
varcato dal generale accompagnato dal suo esercito, e terminata con la vittoria di Cesare a Farsalo e con
la morte di Pompeo in Egitto. L’opera è ancora più chiaramente propagandistica del De bello gallico: si
trattava, infatti, di respingere l’accusa di aver scatenato una guerra civile e di dimostrare, al contrario,
che le responsabilità erano da attribuire a Pompeo e ai suoi seguaci. Gli avversari sono dipinti, quindi,
come aristocratici egoisti e corrotti, crudeli e vendicativi. Al loro degrado morale si contrappongono
l’eroismo e l’abnegazione dei soldati di Cesare, cui il condottiero dedica alcune delle pagine più ricche di
tensione e di emozione.
Crastìno
Erat Crastinus evocatus in exercitu Caesaris, qui superiore anno apud eum primum pilum in legione X (=
decima) duxerat, vir singulari virtute. Hic, signo dato, “Sequimini me” inquit “manipulares mei qui fuistis,
et vestro imperatori, quam constituistis, operam date. Unum hoc proelium superest, quo confecto, et ille
suam dignitatem, et nos nostram libertatem recuperabimus”. Simul respiciens Caesarem: “Faciam” inquit
“hodie, imperator, ut aut vivo mihi, aut mortuo gratias agas”. Haec cum dixisset, primus ex dextro cornu
procucurrit atque eum electi milites circiter CXX (= centum et viginti) voluntarii eiusdem centuriae sunt
prosecuti.
(Cesare, De bello civili, III, 91)
Erat Crastinus evocatus in exercitu Caesaris, qui superiore anno apud eum primum pilum in legione X (=
decima) duxerat, vir singulari virtute.
Erat Crastinus, vir singulari virtute, evocatus, in exercitu Caesaris, qui duxerat primum pilum, superiore
anno, apud eum, in legione X (= decima).
Hic, signo dato, “Sequimini me” inquit “manipulares mei qui fuistis, et vestro imperatori, quam
constituistis, operam date.
Hic, signo dato, inquit: “Sequimini me, qui fuistis manipulares mei, et date operam, quam
constituistis, vestro imperatori.
Unum hoc proelium superest, quo confecto, et ille suam dignitatem, et nos nostram libertatem
recuperabimus”.
Unum hoc proelium superest, quo confecto, et ille (recuperabit) suam dignitatem, et nos
recuperabimus nostram libertatem”.
Simul respiciens Caesarem: “Faciam” inquit “hodie, imperator, ut aut vivo mihi, aut mortuo gratias agas”.
Simul respiciens Caesarem, inquit: “Faciam hodie, imperator, ut gratias agas aut vivo mihi, aut
mortuo”.
Haec cum dixisset, primus ex dextro cornu procucurrit atque eum electi milites circiter CXX (= centum et
viginti) voluntarii eiusdem centuriae sunt prosecuti.
Cum dixisset haec, primus ex dextro cornu procucurrit atque electi milites circiter CXX (= centum et
viginti) voluntarii eiusdem centuriae prosecuti sunt eum.
PER ENTRARE NEL TESTO
Il centurione, nei suoi due brevi discorsi, a chi si rivolge?
…
Secondo Crastìno, quali risultati avrà questa battaglia?
…
Chi seguì l’esempio di Crastìno, in quella battaglia?
…
Scarica