La Quotidiana, 24-01-1997, p. 07 _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Stella Nera – sco in sigl en ina fora naira Da Benedetto Vigne Suenter ina pausa creativa da dus onns ed ina pitschna midada da persunal turna la famusa gruppa bernaisa Patent Ochsner e preschenta ses quart album “Stella Nera” en ils negozis spezials a partir dad oz. Patent Ochsner: Lur num avevani prendì da las veglias sadellas da rument unitaras svizras – ed uschia tunava er lur musica sin l’emprima udida: in pau maladestra e da chasarinas, ma gist uschè scharmanta e famigliara. “Orchester da Heilsarmee” era in dals surnums il pli populars da la banda. La carriera da Patent Ochsner aveva cumenzà, avant 5 onns e mez, cun ina ascensiun senza sumeglia, da nagliur sin l’emprim plaz da las venditas indigenas, las chanzuns “Bälpmoos” e “Scharlachrot” daventadas sur notg ils imnis da la naziun giuvenila. Patent Ochsner era in cas che cuntrascheva a tuttas previsiuns ed a tuttas sontgas reglas da l’industria. Ma ils otg Bernais na s’han betg cuntentà cun las arbajas dad ina unica stagiun. Els han confermà lur reputaziun cun trais albums e cun ina preschientscha constanta sin ils palcs dal pajais ed da las terras cunfinantas, purtads da las melodias e da la forza poetica da lur chau e chantadur Büne Huber. Da l’autra vart eran els sezs conscients da l’atgna redundanza musicala; en il mender cas tunava lur trilogia culinarica “Schlachtplatte”, “Fischer” e “Gmües” sco la variaziun da semper las medemas duas chanzuns. Ils Patent Ochsner giravan en rudè, rinserradas en la sadella da lur legra chantinella. Tgi avess auzà il viertgel? Sco avess l’evasiun tunà? Il nov album “Stella Nera” dat las respostas probabel. Abstrahà da la duas sortidas da la stad passada, che chaschunan ina tscherta crivlada dal sound, croda sco emprim en ureglia il viadi vers sid: Il titel è talian, dus entirs tocs vegnan chantads en talian e las registraziuns èn succedidas en ina villa lumbarda, a las costas dal lai da Como. In bun lieu per las melodias dultsch-amaras da Büne Huber. Ma la gruppa è viagiada anc bler pli lunsch. Trais contribuziuns portan ils tratgs dad ina evasiun surfatga: “Bonjour Hellville” è in saut african in pau maladester – ina regurdientscha dad ina turnea en Madagascar: “La Madonnina” è ina tarantella fallada, fabulada dal commember Resli Burri; “Freespirit” è ina beffa poliglotta davart il tecno europeic da l’onn passà. Trais chanzuns che balluccan tranter souvenir e sgnocca, patind in pau mancanza da stil e da spiert. Bler meglier s’integreschan las chanzuns importadas: igl è l’emprima giada ch’ils Ochsners emprestan rauba da collegas: “Bruscolo di terra”, tenor il text da Pippo Polina, e “Wysses Papier”, la traducziun dad in original da la gruppa berlinaisa Element of Crime, duas bellas balladas, arranschadas decentamain. Il gust da midada aud’ins però er entaifer las figuras tipicas da la gruppa; las plunas d’accords vegnan pli inquietas, pli cumplexas, dramatisadas da tuns da gias e da armonica: La “W. Nuss da Bümpliz” n’è nagut auter ch’ina “Strawberry Fields Forever” bernaisa, reflectada perfin enten las lingias surrealas a la moda da John Lennon: “bockstössigi himbeerbuebe... chöme tubetänzig nöch & spargle wachse i bluetjung morga”. En in auter lieu basti da cuvrir la melodia cun ina ghitarra tschuffentada e recitar a la svelta in pèr versets d’uffants, e gia avain nus ina bella reverenza a la concurrenza locala da Züri West. Ins fa lamentar ina resgia chantanta, squitscha in mez tun tort sin in clavazin dad occasiun, ins trai en suten sosas ambientalas, lascha discurrer corns e ramurar las undas da la mar, ins cloma “oh yeah” e “hey man” sco ils gronds – viva la creativitad vi da las maschinas da registraziun. L’interessant però: las chanzuns che persvadan il pli èn quellas calmas, quietas: Ellas laschan resentir la nova retegnientscha en ils tuns intermediars da la vusch da Büne Huber; ellas laschan udir il letg che brischa en il “Sunnechünig”, la vaschella sfratgada en “Seemans Wärmuet” e la melodia nunfinida, averta en il “Schruubstock”: i dat anc adina milli vias d’evasiun, milli modas da fugir. Be ina giada, en “Freivogel”, n’arriva il chantadur betg propi da tschiffar il dretg tun, sco er betg il punct final da l’istorgia. E vairamain, ses umor sa demussa, sco anc mai avant sin in’ovra da Patent Ochsner, in qual giada artifizial, retschertgà. En quest senn è “Stella Nera” insatge tranter album da transiziun ed album da cesura. U bain, translatond in pau liber il titel talian: in sigl en ina forza naira. Patent Ochsner: Stella Nera (BMG Ariola 2142596)